H Κρητική Χωροφυλακή
Ιδρύθηκε τον Αύγουστο του έτους 1889 από Ιταλούς των Βασιλικών Καραβινοφόρων και συγχωνεύτηκε με την Ελληνική Χωροφυλακή μόλις το έτος 1913 με το Ν.Δ. της 25ης Σεπτεμβρίου 1913.
Κατά το χρονικό διάστημα αυτό, προσέφερε πολλαπλές υπηρεσίες και εμπλούτισε τις σελίδες της κρητικής ιστορίας με περίλαμπρες, εθνικές και κοινωνικές δράσεις. Μάλιστα, κατάφερε να διατηρήσει την τάξη και να εμπνεύσει το αίσθημα ασφάλειας των πολιτών, Ελλήνων και Τούρκων, οι οποίοι είχαν απομείνει αμέσως μετά την απελευθέρωση της Κρήτης από τον τουρκικό ζυγό, με αποτέλεσμα να θεωρηθεί περιττή η παρουσία διεθνών στρατευμάτων και εν τέλει, αυτά να απομακρυνθούν.
Με την έναρξη του βαλκανοτουρκικού πολέμου κατέστη εφικτή η προσάρτηση της νήσου Κρήτης στην Ελλάδα.
Με την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης την 26η Οκτωβρίου 1912, μεταφέρθηκε σημαντική δύναμη εκατόν πενήντα (150) Κρητών Χωροφυλάκων με έξι (6) Αξιωματικούς και επέβαλε δυναμικά τη δημόσια τάξη, που είχαν διαταράξει Βούλγαροι Κομιτατζήδες με τη συνδρομή και άλλων κακοποιών στοιχείων, οι οποίοι επιχείρησαν να παρουσιάσουν στη διεθνή σκηνή την Ελλάδα ως ανίκανη να διοικήσει τη Θεσσαλονίκη.
Τον Αύγουστο του έτους 1916 με δυναμική πρωτοβουλία απέτρεψε τον άμεσο κίνδυνο να παραδοθούν η Θεσσαλονίκη μαζί και η Μακεδονία στους Σέρβους από τον Αρχιστράτηγο των συμμαχικών δυνάμεων που βρίσκονταν ήδη τότε στην ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας.
Η δράση της Κρητικής Χωροφυλακής σχολιάστηκε με ευμενή σχόλια στα φύλλα των τοπικών εφημερίδων της Θεσσαλονίκης: «Οι Κρήτες Χωροφύλακες επιβάλλουν εξίσου το κράτος του Νόμου και εις τους πολίτες και εις τους αντάρτες και εις τους στρατιώτες, ανεξαρτήτως φυλής και θρησκεύματος· όλοι τους υπακούουν, εις όλους επιβάλλονται, διότι όλοι τους σέβονται και τους φοβούνται*».
Η παράθεση φωτογραφικού υλικού και η σύντομη πληροφόρηση προέρχεται από τον στενό συνεργάτη μας κ. Ιωάννη Μυλωνά, με απώτερο σκοπό να αποδοθεί η οφειλόμενη τιμή στο ηρωικό Σώμα της Κρητικής Χωροφυλακής, αλλά και να διατηρηθεί ζωντανή η ιστορική μνήμη.
Στους πεσόντες Κρήτες άνδρες της Χωροφυλακής υποκλινόμαστε με σεβασμό. Ας είναι αιώνια η μνήμη τους…
* Απόσπασμα από το βιβλίο του Πολύβιου Τσάκωνα με τίτλο: Ιστορία της Κρητικής Χωροφυλακής (Συμβολή εις την κρητικήν ιστορίαν), Αθήναι, 1963. Πρόκειται για ευγενή δωρεά του Αντιστρατήγου ΕΛ.ΑΣ. ε.α. Αλέξανδρου Αποστολάκη για τον εμπλουτισμό της βιβλιοθήκης του Αστυνομικού Μουσείου Καρδίτσας.
8) Ο Λόχος της Κρητικής Χωροφυλακής Χανίων, στο κέντρο είναι Διοικητής Υπομοίραρχος Ιωσήφ Μπέργκεν (Tenente Giusepe Bergen) και ιταλοί Υπαξιωματικοί (Ενωμοτάρχες)